تحلیل اولویت های منطقه ای و دیدگاههای ژئوپلیتیکی در شکل دهی به سازمان های منطقه ای

تحلیل اولویت های منطقه ای و دیدگاههای ژئوپلیتیکی در شکل دهی به سازمان های منطقه ای

نمونه موردی : سازمان همکاری شانگهای

دکتر هادی اعظمی -  استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد

دکتر سید هادی زرقانی- استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد

علی اکبر دبیری- دانش آموخته جغرافیای سیاسی از دانشگاه فردوسی مشهد

 چکیده

از آنجایی که منطقه‌گرایی به معنای بذل توجه ویژه به یک منطقه جغرافیایی مشخص است. کشورها برای عضویت و شکل دهی به سازمان های منطقه ای و تحقق منافع و ایده آلهایشان به مناطقی توجه می کنند که بیشترین وابستگی اقتصادی، سیاسی- امنیتی و فرهنگی را داشته باشند. در واقع دولت ها، سازمان های منطقه ای را براساس اولویت های منطقه ای و دیدگاههای ژئوپلیتیکی خود بر می گزینند. در این پژوهش با استفاده از ساختار فضائی نظریه سیستم ژئوپلیتیکی جهانی به بررسی جایگاه کشورهای سازمان همکاری شانگهای و ایران در قلمرو ژئواستراتژیک و مناطق ژئوپلیتیک پرداخته شده و زمینه های جغرافیایی و اولویت های منطقه ای اعضای آن مشخص گردیده است. در نهایت دیدگاههای ژئوپلیتیکی چین و روسیه به عنوان دو قدرت اصلی این سازمان و ایران به عنوان عضو ناظر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است نشان می دهد که بر خلاف روسیه و چین که شکل دهی و عضویت در این سازمان بر اساس اولویت های منطقه ای و دیدگاههای ژئوپلیتیکی آنها صورت پذیرفته است، عضویت ایران در این سازمان انطباق چندانی با اولویت منطقه ای و هویت ژئوپلیتیکی آن ندارد.

 واژه های کلیدی : منطقه گرایی، اولویت منطقه ای، دیدگاه  ژئوپلیتیکی، جمهوری اسلامی ایران، سازمان همکاری شانگهای

این مقاله در پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل سال اول شماره اول به چاپ رسیده است.

لینک دانلود مقاله